Terapia rodzinna – klucz do naprawy relacji

Terapia rodzinna, mimo że nie jest jeszcze tak popularna i dostępna, co indywidualna, posiada wiele do zaoferowania w kwestii rozwiązywania problemów wychowawczych. Każdą trudność wychowawczą traktuje ona jako problem dotyczący funkcjonowania rodziny, a nie jej konkretnego członka, ponieważ dziecko w pewnym sensie jest lustrem rodziny. Wskaźnikiem, który może zachęcać do terapii rodzinnej są różnego rodzaju problemy wychowawcze, zaburzenia odżywiania dziecka, konflikty na polu rodzinnym oraz brak umiejętności nawiązania poprawnych relacji dziecka z rówieśnikami. Często też, taka forma terapii może być polecona przez pedagoga szkolnego, bądź indywidualnego terapeutę dziecka.

Podjęcie terapii a strach przed oceną

Niezależnie od tego, czy stoimy przed podjęciem terapii indywidualnej, czy rodzinnej, często pojawia się w nas obawa przed oceną. Boimy się wówczas diagnozy terapeuty, że to z nami jest coś nie tak. W przypadku terapii rodzinnej te obawy najczęściej się pogłębiają. W wielu przypadkach wolimy zrezygnować z terapii rodzinnej, by nie musieć konfrontować się z oceną naszych zdolności wychowawczych. Jednak takie myślenie jest błędne – jak zapewnia psycholog Beata Gołębiowska, na sesji z dobrym terapeutą takie sytuacje nigdy nie mają miejsca. Dodatkowo, tego rodzaju problemy nigdy nie wynikają z naszych złych intencji, a raczej z czynników społecznych, środowiskowych oraz z wieloletniego powtarzania niekorzystnych wzorców wychowawczych. Terapia ma więc na celu wsparcie i pomoc rodzinie, a nie piętnowanie jej wewnętrznych uwarunkowań.

Jak może wyglądać terapia rodzinna?

Na początku terapii rodzinnej należy uzbroić się w cierpliwość, gdyż przed rozpoczęciem pracy terapeuta musi poznać funkcjonowanie konkretnej rodziny. W oczach terapeuty każdy członek rodziny jest ważny, dlatego będzie chciał on poznać odczucia każdej osoby w rodzinie, niezależnie od jej wieku. Trzeba pamiętać, że konkretne wydarzenie może być interpretowane zupełnie inaczej przez sześcioletnie dziecko, nastolatka, a jeszcze inaczej przez osobę dorosłą, dlatego terapia rodzinna uczy też wrażliwości na odmienny punkt widzenia.

Czy cała rodzina musi chodzić na sesje?

Pierwsze sesje odbywają się najczęściej z obecnością całej rodziny, łącznie z dziećmi w wieku niemowlęcym. Na kolejnych etapach terapii może ona ograniczać się do wizyt dwóch osób z rodziny, zgodnie z sugestią terapeuty. Celem terapii rodzinnej jest naprawa relacji pomiędzy poszczególnymi członkami oraz rodziny jako całości, dlatego to, kto będzie uczestniczył w spotkaniach zależy od każdej indywidualnej sytuacji.

Poszukiwanie źródła problemu

Terapia rodzinna ma na celu odnalezienie źródła problemu, który się pojawił. Mimo, że stwierdzenie to może budzić w nas obawy opisane powyżej, nie należy tego interpretować w kategorii oceny. Należy zdać sobie sprawę, że nigdy problem nie leży w jednej osobie. Powodem, dla którego w członkach rodziny mogą tkwić niekorzystne wzorce jest fakt, że rodzice również wcześniej należeli do innej rodziny, byli wychowywani przez swoich rodziców, a rodzice rodziców przez swoich rodziców i tak dalej. To oznacza, że w ciągu pokoleń w danej rodzinie mógł być powielany schemat, który uważaliśmy za wysoce słuszny, ze względu na autorytet rodziców. Terapia rodzinna pozwala weryfikować takie schematy i skutecznie je niwelować, dzięki czemu kolejne dzieci nie będą mu już poddane i nie będą go dalej przekazywać. Nie jest to jednak sposób na znalezienie winy w dziadkach, czy pradziadkach, ponieważ większość z tych wzorców funkcjonowało w całym społeczeństwie. Kluczem do uzdrowienia każdej relacji jest zrozumienie i wybaczenie, dlatego przedmiotem terapii rodzinnej jest nauka poprawnej komunikacji, a nawet przepracowywanie traum.

Kto może skorzystać z terapii rodzinnej?

Z terapii rodzinnej skorzystać może każdy, kto czuje wewnętrzną potrzebę poprawienia relacji w swojej rodzinie. W szczególności może być ona pomocna dla rodzin z problemami na płaszczyźnie porozumienia, czy to z dzieckiem, czy to pomiędzy rodzicami. Jest też świetnym uzupełnieniem dla rodzin osób z problemem alkoholowym. Wskazaniem do podjęcia terapii są wszelkie alarmujące nas sygnały jak informacje od nauczycieli o konfliktach dziecka, jego depresyjny nastrój, zaburzenia odżywiania, czy problem w porozumiewaniu się rodzeństwa.